Ξημέρωνε η 16η Ιουλίου του 1969 και εκατοντάδες χιλιάδες θεατές είχαν ήδη κατακλύσει τις παραλίες και τους λόφους σε απόσταση ασφαλείας από την εξέδρα εκτόξευσης στο Διαστημικό Κέντρο Kennedy στη Φλόριντα. Την ίδια στιγμή εκατοντάδες εκατομμύρια τηλεθεατές σε όλο τον κόσμο είχαν συντονίσει τους δέκτες των τηλεοράσεών τους, προκειμένου να παρακολουθήσουν τη μεγάλη στιγμή της εκτόξευσης, που θα μετέφερε τους αστροναύτες Neil Armstrong, Michael Collins και Edwin “Buzz” Aldrin στη Σελήνη. Βετεράνοι και οι τρεις τους των διαστημικών αποστολών Gemini, προετοιμάζονταν επί χρόνια για την επική αυτή διαστημική Οδύσσεια. Με την εκτόξευση του Apollo 11 στις 16 Ιουλίου 1969, τα 20 και πλέον χρόνια του σκληρού ανταγωνισμού μεταξύ της τότε Σοβιετικής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής για την κατάκτηση του Διαστήματος, πλησίαζαν προς το τέλος τους.

Προσεγγίζοντας την Σελήνη από τη σκοτεινή της πλευρά στις 19 Ιουλίου, το Apollo 11 εισήλθε σε τροχιά, εκτελώντας αρκετές περιφορές γύρω από τη Σελήνη, που επέτρεψαν έτσι στους τρεις αστροναύτες να παρατηρήσουν το προεπιλεγμένο σημείο προσεδάφισης στο νότιο μέρος της περιοχής που είναι γνωστή ως η Θάλασσα της Γαλήνης. Στις 20 Ιουλίου, κι ενώ το Apollo 11 βρισκόταν ξανά στην σκοτεινή πλευρά της Σελήνης, η σεληνάκατος με επιβάτες και χειριστές τους Armstrong και Aldrin, αποσυνδέθηκε από την μητρική διαστημοσυσκευή ξεκινώντας τη κάθοδό της προς την Σελήνη. Πίσω στο Χιούστον, στο Κέντρο Ελέγχου, ο νεαρός Steve Bales, υπεύθυνος του ελέγχου πτήσης, συνειδητοποίησε ότι η ταχύτητα της σεληνακάτου υπερέβαινε την ενδεδειγμένη κατά 21 km/h. Έχοντας ήδη προσπεράσει το προεπιλεγμένο σημείο προσεδάφισης, ο υπολογιστής, που ήλεγχε την κάθοδο της σεληνακάτου την οδηγούσε προς μία περιοχή διάσπαρτη από μεγάλους βράχους.

Με τη βοήθεια του Aldrin ως πλοηγού, ο Armstrong ανέλαβε τον έλεγχο της διαστημοσυσκευής χειροκίνητα. Εντέλει, έχοντας αποθέματα καυσίμων για λιγότερα από 30 s πτήσης, και με την αγωνία στο Κέντρο Ελέγχου πίσω στη Γη να κορυφώνεται, στις 16:17 ώρα Χιούστον, της 20ής Ιουλίου, ακούστηκε επιτέλους η φωνή του Armstrong να ενημερώνει: «Χιούστον, εδώ η Βάση της Γαλήνης. Ο Αετός προσεδαφίστηκε». Η σεληνάκατος, έχοντας εξαντλήσει σχεδόν όλα της τα καύσιμα, περνούσε στην ιστορία ως η πρώτη που μετέφερε συνανθρώπους μας σε ένα άλλο ουράνιο σώμα του Ηλιακού Συστήματος.

Στις 22:56 της ίδιας μέρας, ο Armstrong έκανε το πρώτο του βήμα στην επιφάνεια της Σελήνης διατυπώνοντας τη φράση που θα μείνει για πάντα χαραγμένη στην ιστορία: «Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα γιγάντιο άλμα για την ανθρωπότητα». Στη συνέχεια, και για τις επόμενες τρεις περίπου ώρες, οι Armstrong και Aldrin ασχολήθηκαν με το επιστημονικό τμήμα της αποστολής τους, συλλέγοντας δείγματα σκόνης και πετρωμάτων της σεληνιακής επιφάνειας, κλπ. Κατάκοποι πλέον, επέστρεψαν στην σεληνάκατο για να ξεκουραστούν και να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους για το ταξίδι της επιστροφής.

Οι Armstrong και Aldrin, εκτός από ορισμένα επιστημονικά όργανα, άφησαν στην επιφάνεια της Σελήνης μια αμερικανική σημαία και μια επιγραφή με τις υπογραφές των τριών αστροναυτών και του τότε προέδρου Richard Nixon (1913-1994), που σε ελεύθερη μετάφραση έγραφε: «Εδώ, άνθρωποι από τον πλανήτη Γη για πρώτη φορά πάτησαν το πόδι τους στη Σελήνη, τον Ιούλιο του 1969 μ.Χ. Ήλθαμε ειρηνικά και εξ ονόματος ολόκληρης της ανθρωπότητας». Η επιστροφή των αστροναυτών στη Γη έγινε στις 24 Ιουλίου με την προσθαλάσσωση του Apollo 11 στον βόρειο Ειρηνικό ωκεανό, όπου και τους περισυνέλλεξε το αεροπλανοφόρο USS Hornet, μέσα στο οποίο βρισκόταν και ο ίδιος ο Nixon, προκειμένου να υποδεχτεί τους τρεις ήρωες.

Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί εδώ ότι στα Εθνικά Αρχεία στην Ουάσιγκτον υπάρχει ένα υπόμνημα με τίτλο «Σε περίπτωση καταστροφής στη Σελήνη» (In Event of Moon Disaster) και ημερομηνία 18 Ιουλίου 1969. Το υπόμνημα αυτό είχε προετοιμαστεί, προκειμένου να διαβαστεί από τον πρόεδρο Nixon ως διάγγελμα προς τον αμερικανικό λαό στην απευκταία περίπτωση που οι τρεις αστροναύτες για κάποιον λόγο δεν θα μπορούσαν να επιστρέψουν από τη Σελήνη. Όπως είχε αποφασιστεί, μετά την ανάγνωση του διαγγέλματος, όλες οι ραδιοεπικοινωνίες με το Apollo 11 θα σταματούσαν άμεσα. Καθώς δεν υπήρχαν εναλλακτικά σχέδια διάσωσης, οι τρεις αστροναύτες θα παρέμεναν αιχμάλωτοι στη Σελήνη ώσπου να πεθάνουν, ενώ η επιμνημόσυνη δέηση θα γινόταν με τον ίδιο τρόπο που γίνονται παρόμοιες τελετές σε περίπτωση θανάτου εν πλω. Δεν χρειάζεται φυσικά να πούμε ότι το υπόμνημα αυτό δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ και η διαστημική αποστολή Apollo 11 παρέμεινε στην ιστορία ως η πρώτη που μετέφερε τον άνθρωπο σ’ ένα άλλο ουράνιο σώμα του Ηλιακού μας Συστήματος.

1Με μικρές διαφορές, το κείμενο αυτό εμπεριέχεται στον Οδηγό Παράστασης Από τη Γη στην Σελήνη. Στην εικόνα διακρίνεται ο Aldrin, όπως φωτογραφήθηκε από τον Armstrong στην επιφάνεια της Σελήνης (φωτογρ. NASA).

π