π
Ένας παραμορφωμένος γαλαξίας
του Αλέξη Δεληβοριά, Διδάκτορα Φυσικής
Μόλις 100 εκατ. έτη φωτός μακριά, ο σπειροειδής γαλαξίας IC 3225 είναι ένας μόνο από τους τουλάχιστον 1300 γαλαξίες που απαρτίζουν το γαλαξιακό σμήνος της Παρθένου. Όπως φαίνεται και στην εικόνα, το σχήμα του έχει παραμορφωθεί. Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό;
Ο χώρος μεταξύ των γαλαξιών του σμήνους δεν είναι κενός, αλλά εμπεριέχει μεγάλες ποσότητες υπέρθερμων αερίων. Η τεράστια μάζα του σμήνους, από την άλλη, προσδίδει στους γαλαξίες του πολύ μεγάλες ταχύτητες. Καθώς, λοιπόν, διασχίζουν ορμητικά την πυκνή μεσογαλαξιακή ύλη, στις κεντρικές περιοχές του σμήνους ειδικότερα, η τεράστιες πιέσεις που ασκούνται στην προπορευόμενη όψη τους, δηλαδή στην πλευρά των γαλαξιών που «βλέπει» προς την κατεύθυνση της κίνησής τους, τους απογυμνώνει σιγά-σιγά από τα αέρια που εμπεριέχουν.
Αυτή την εποχή, ο γαλαξίας IC 3225 δεν βρίσκεται τόσο κοντά στο κέντρο του σμήνους, αλλά οι αστρονόμοι θεωρούν ότι κατά το παρελθόν διήλθε από την κεντρική του περιοχή και υπέστη αυτή την απογύμνωση, κάτι που μοιάζει να επιβεβαιώνεται από το σχήμα του: στην προπορευόμενη πλευρά του ο γαλαξίας IC 3225 είναι αισθητά συμπιεσμένος και ο ρυθμός αστρογένεσης σ’ αυτήν είναι σημαντικά μεγαλύτερος, σε σχέση με την αντίθετη πλευρά του, η οποία έχει επιμηκυνθεί κάπως.
Δεδομένης, ωστόσο, της μεγάλης πυκνότητας γαλαξιών του σμήνους, οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις με κάποιον άλλον γαλαξία με τον οποίο ήρθε σε «στενή επαφή» κατά το παρελθόν θα μπορούσε να είναι μια άλλη πιθανή εξήγηση για το στρεβλωμένο σχήμα του γαλαξία IC 3225.
π