Ο γαλαξίας I Zwicky 18, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά από τον Ελβετό αστρονόμο Fritz Zwicky τη δεκαετία του 1930, βρίσκεται περίπου 59 εκατ. έτη φωτός μακριά και στην διάρκεια της ζωής του έχει βιώσει αρκετά επεισόδια εκρηκτικής αστρογένεσης. Σύμφωνα με τους αστρονόμους, ταξινομείται ως ένας νάνος ακανόνιστος γαλαξίας και αποτελεί ένα τυπικό παράδειγμα γαλαξιών του πρώιμου Σύμπαντος.

 

Στον πυρήνα του γαλαξία διακρίνονται δύο φωτεινές περιοχές λευκών και μπλε άστρων, που εμφανίζονται ως δύο διακριτοί λοβοί. Οι καφέ νηματοειδείς δομές που τους περιβάλλουν είναι φυσαλίδες αερίων και σκόνης, οι οποίες έχουν θερμανθεί από τους αστρικούς ανέμους και την υπεριώδη ακτινοβολία των γειτονικών τους υπέρθερμων νεαρών άστρων. Στο κάτω μέρος της εικόνας διακρίνεται ένα συνονθύλευμα μπλε άστρων που απαρτίζουν τον συνοδό γαλαξία του I Zwicky 18, ενώ το μαύρο φόντο της εικόνας εμπεριέχει και πολλούς άλλους γαλαξίες, κυρίως λευκούς με ωοειδές σχήμα, αλλά και κόκκινους σπειροειδείς γαλαξίες. Τέλος, οι πορτοκαλί κουκκίδες που περιβάλλουν τον γαλαξία I Zwicky 18 αντιστοιχούν στην αμυδρή λάμψη αρχέγονων και πλήρως σχηματισμένων γαλαξιών, οι οποίοι βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις.

 

Ο γαλαξίας I Zwicky 18 παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η περιεκτικότητά του σε στοιχεία βαρύτερα από το ήλιο είναι μία από τις χαμηλότερες όλων των γνωστών γαλαξιών στο τοπικό μας Σύμπαν. Παρόμοιες συνθήκες πιστεύεται ότι επικρατούσαν σε ορισμένους από τους πρώτους γαλαξίες που σχημάτισαν άστρα στο εσωτερικό τους, οι οποίοι βρίσκονται σε τεράστιες αποστάσεις, γι’ αυτό και η μελέτη του I Zwicky 18 αναμένεται να διευρύνει τις γνώσεις μας για τον κύκλο ζωής των άστρων και των γαλαξιών στο πρώιμο Σύμπαν.

 

Αν και προηγουμένως οι αστρονόμοι θεωρούσαν ότι ο γαλαξίας αυτός άρχισε να σχηματίζει την πρώτη γενιά των άστρων του σχετικά πρόσφατα, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble ανακάλυψε ότι εμπεριέχει και αρκετά αμυδρά και μεγάλης ηλικίας κόκκινα άστρα. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι τα πρώτα επεισόδια αστρογένεσης στο εσωτερικό του ξεκίνησαν πολύ νωρίτερα, τουλάχιστον ένα δισ. χρόνια πριν, και πιθανώς ακόμη 10 δισ. χρόνια πριν. Ο γαλαξίας αυτός, επομένως, μπορεί να σχηματίστηκε την ίδια εποχή με τους περισσότερους άλλους γαλαξίες.

 

Τα νέα δεδομένα, πάντως, που συνέλεξε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, υποδηλώνουν ότι οι κυρίαρχες περίοδοι αστρογένεσης στους δύο λοβούς του πυρήνα συνέβησαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, με την ισχυρότερη και πιο πρόσφατη εκρηκτική περίοδο να παρατηρείται στον βορειοδυτικό λοβό του γαλαξία.

 

Φωτογραφία: Ο γαλαξίας I Zwicky 18 σε εικόνα του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb (Credit: ESA/Webb, NASA, CSA, A. Hirschauer, M. Meixner et al.)

π