Στις 20 Ιουλίου 1976 το διαστημικό όχημα Viking 1 προσεδαφίζεται στον Άρη. Αυτή η πρώτη στην ιστορία επιτυχής προσεδάφιση διαστημοσυσκευής στον κόκκινο πλανήτη συνοδεύτηκε ενάμιση μήνα αργότερα από την προσεδάφιση του Viking 2.

Καθένα από τα δύο Viking αποτελούνταν από μία διαστημοσυσκευή που παρέμεινε σε τροχιά (orbiter), φωτογραφίζοντας την επιφάνειά του, καθώς και από ένα ρομποτικό όχημα προσεδάφισης (lander). Τα Viking Orbiter 1 & 2 ανακάλυψαν μεταξύ άλλων αρκετούς γεωλογικούς σχηματισμούς, οι οποίοι κατά κανόνα μπορούν να σχηματιστούν μόνο με την βοήθεια του νερού, προσφέροντας στην επιστημονική κοινότητα τις πρώτες ενδείξεις για το υγρό παρελθόν του κόκκινου πλανήτη. Τα δύο Viking Landers, από την άλλη, συνέλεξαν σημαντικό όγκο δεδομένων για την χημική σύσταση της ατμόσφαιρας και του εδάφους, τα καιρικά φαινόμενα, την πίεση και την θερμοκρασία, ενώ αναζήτησαν και ίχνη μικροβιακής ζωής, υλοποιώντας τρία βιολογικά πειράματα.

Τα αποτελέσματα των πειραμάτων αυτών, ωστόσο, ήταν ασαφή και αντιφατικά μεταξύ τους, και οι περισσότεροι επιστήμονες σήμερα θεωρούν ότι δεν αποδεικνύουν σε καμία περίπτωση την παρουσία μικροοργανισμών στο έδαφος, κοντά στις περιοχές προσεδάφισης. Είναι γεγονός, πάντως, ότι η υπεριώδης ακτινοβολία του Ήλιου που προσπίπτει στην αρειανή επιφάνεια, η ακραία ξηρότητα του εδάφους και η παρουσία σ’ αυτό τοξικών υπερχλωρικών ενώσεων, διαμορφώνουν ένα ιδιαίτερα εχθρικό περιβάλλον για την εμφάνιση και επιβίωση μικροοργανισμών.

Αν και η αρχικά προβλεπόμενη λειτουργία των δύο Viking δεν υπερέβαινε τις 90 ημέρες, τόσο οι τροχιακές διαστημοσυσκευές, όσο και τα οχήματα προσεδάφισης, επιβίωσαν στις εχθρικές συνθήκες του Διαστήματος και στο αφιλόξενο αρειανό τοπίο για πολύ περισσότερο. Ειδικότερα, το Viking Orbiter 1 συνέχισε την συλλογή δεδομένων για 4 χρόνια, συμπληρώνοντας 1.489 τροχιές γύρω από τον κόκκινο πλανήτη και ολοκληρώνοντας την αποστολή του στις 7 Αυγούστου 1980, ενώ το Viking Orbiter 2 λειτούργησε μέχρι τις 25 Ιουλίου 1978. Όσον αφορά στα οχήματα προσεδάφισης, το Viking Lander 1 έκανε την τελική του μετάδοση προς την Γη στις 11 Νοεμβρίου 1982, ενώ τα τελευταία δεδομένα από το Viking Lander 2 ελήφθησαν στις 11 Απριλίου 1980.

Περισσότερες πληροφορίες για την εξερεύνηση του Άρη θα βρείτε στο βιβλίο της ψηφιακής παράστασης «Ο Κόκκινος Πλανήτης», στον ακόλουθο σύνδεσμο:

o-kokkinos-planhths_biblio_web.pdf (eef.edu.gr)

Φωτογραφία: Επίπεδος τοπογραφικός χάρτης του Άρη, στον οποίο διακρίνονται τα σημεία προσεδάφισης των δύο Viking Lander, καθώς και ορισμένων άλλων ρομποτικών οχημάτων. Στα αριστερά της εικόνας ξεχωρίζει το ηφαίστειο Olympus Mons, λίγο δεξιότερα τα τρία ηφαίστεια Ascraeus, Pavonis και Arsia, ακολούθως η γιγάντια σχισμή της Κοιλάδας Mariner, και τέλος ο τεράστιος κρατήρας πρόσκρουσης Ελλάς.

Credit: NASA/JPL-Caltech

 

 

π