Το συμβιωτικό διπλό άστρο R Υδροχόου, μόλις 700 έτη φωτός μακριά, είναι το πλησιέστερο του είδους του στην Γη και αποτελείται από έναν λευκό νάνο και έναν κόκκινο γίγαντα, ενώ περιβάλλεται από ένα εντυπωσιακό νεφέλωμα.

Περίπου 400 φορές μεγαλύτερο από τον Ήλιο μας, το κύριο άστρο του συστήματος είναι ένας κόκκινος γίγαντας και συγκεκριμένα ένα μεταβλητό άστρο τύπου Mira, το οποίο πάλλεται, μεταβάλλοντας τη θερμοκρασία και την φωτεινότητά του κατά 750 φορές σε μια περίοδο περίπου 390 ημερών. Κατά την μέγιστη λαμπρότητά του, το άστρο λάμπει με την  εκτυφλωτική φωτεινότητα 5.000 άστρων σαν τον Ήλιο.

Η τροχιακή περίοδος του συστήματος είναι 44 χρόνια και όταν ο λευκός νάνος, δηλαδή το λείψανο ενός άστρου που έμοιαζε κάποτε με τον Ήλιο, πλησιάσει στην μικρότερη δυνατή απόσταση τον κόκκινο γίγαντα, απορροφά με την βαρυτική του έλξη αέριο υδρογόνο από τις εξωτερικές του στιβάδες, το οποίο στροβιλίζεται γύρω του και εντέλει εναποτίθεται στην επιφάνειά του. Καθώς η ύλη αυτή σταδιακά συμπιέζεται και θερμαίνεται όλο και πιο πολύ, κάποια στιγμή η θερμοκρασία της φτάνει στο όριο που απαιτείται για την έναρξη της θερμοπυρηνικής σύντηξης του υδρογόνου. Ο λευκός νάνος, τότε, «αναφλέγεται» ξαφνικά και η φωτεινότητά του αυξάνει ακόμη και δεκάδες χιλιάδες φορές, εκτινάσσοντας υλικά από την επιφάνειά του στο Διάστημα.

Αυτού του είδους οι αστρικές εκρήξεις ονομάζονται νόβα (καινοφανείς) και είναι δυνατό να επαναληφθούν ξανά και ξανά, καθώς ύλη από τον κόκκινο γίγαντα συνεχίζει να εναποτίθεται στην επιφάνεια του λευκού νάνου και η όλη διαδικασία ξεκινά από την αρχή.

Credit: NASA, ESA, M. Stute, M. Karovska,  D. de Martin & M. Zamani (ESA/Hubble)

π