Το Κέντρο του Κόσμου

Υπάρχει κέντρο στο Σύμπαν και αν ναι, πού θα μπορούσε να βρίσκεται; Κύριο θέμα της παράστασης είναι η συναρπαστική εξέλιξη των ιδεών μας για την θέση της Γης και κατά συνέπεια του ανθρώπου στο Σύμπαν. Βασισμένοι στην καθημερινή τους εμπειρία, οι αρχαίοι λαοί θεωρούσαν ότι ο Ήλιος, οι πλανήτες και τα άστρα περιφέρονται γύρω της. Η γεωκεντρική αυτή θεώρηση επικράτησε για δύο χιλιετίες περίπου, μέχρι δηλαδή την καθιέρωση του Ηλιοκεντρικού συστήματος, χάρη στον Κοπέρνικο, τον Κέπλερ και τον Γαλιλαίο. Έκτοτε, όσα ανακαλύπταμε απομάκρυναν όλο και πιο πολύ την Γη από το κέντρο του κόσμου. Στο πρώτο τέταρτο του 20^ού αιώνα διαπιστώσαμε ότι ούτε ο Γαλαξίας μας κατέχει προνομιακή θέση, καθώς είναι ένας μόνο από τους αναρίθμητους γαλαξίες του Σύμπαντος. Λίγο αργότερα, μάθαμε ότι το ίδιο το Σύμπαν δεν είναι στατικό, αιώνιο και αμετάβλητο, όπως θεωρούσαμε προηγουμένως, αλλά αντιθέτως διαστέλλεται, καθώς ο χώρος μεταξύ των γαλαξιών του «ξεχειλώνει» διαρκώς. Έτσι, λοιπόν, όχι μόνο δεν κατέχουμε προνομιακή θέση στο Σύμπαν, αλλά το Σύμπαν δεν έχει καν κέντρο! 

Αντλώντας την θεματική της από σημαντικές ανακαλύψεις της Αστρονομίας, της Φυσικής, της Κοσμολογίας, αλλά και από την Ιστορία των Επιστημών, και περιλαμβάνοντας δύο καίριες τοποθετήσεις του καθηγητή Μανώλη Πλειώνη, Διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η παράσταση προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα όπως τα πιο κάτω: 

1. Ποιοι ήταν ορισμένοι από τους αρχαίους λαούς που ασχολήθηκαν συστηματικά με την παρατήρηση του έναστρου ουρανού και τι ανακάλυψαν;
2. Τι είναι η αστρολογία και πώς κατόρθωσε να κυριαρχήσει για τόσο πολύ;
3. Ποιοι ήταν οι πρώτοι που προσπάθησαν να αναζητήσουν φυσικές ερμηνείες για τα φυσικά φαινόμενα;
4. Πού οφείλεται το φαινόμενο της ανάδρομης κίνησης των πλανητών και τι ήταν το Πτολεμαϊκό σύστημα;
5. Γιατί ήταν τόσο σημαντική η διατύπωση του Ηλιοκεντρικού συστήματος από τον Κοπέρνικο;
6. Πώς συνέβαλε ο Κέπλερ στην καθιέρωση του Ηλιοκεντρικού συστήματος και ποιοι είναι οι τρεις νόμοι του που περιγράφουν την κίνηση των πλανητών γύρω από τον Ήλιο;
7. Πώς συνέβαλε ο Γαλιλαίος και η χρήση του τηλεσκοπίου στην καθιέρωση του Ηλιοκεντρικού συστήματος;
8. Πώς αντιμετώπισε η Καθολική Εκκλησία τις ανακαλύψεις αυτές;
9. Ποια ήταν η σπουδαία συνεισφορά του Νεύτωνα;
10. Πώς άρχισε σιγά-σιγά να συνειδητοποιείται ότι ο Γαλαξίας μας δεν είναι ο μοναδικός που υπάρχει στο Σύμπαν και ποιος το απέδειξε οριστικά με την αστρονομική παρατήρηση;
11. Ποια ήταν η θεώρηση του Αϊνστάιν για το Σύμπαν και ποιοι κατόρθωσαν να επιλύσουν πρώτοι τις εξισώσεις της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, αποδεικνύοντας ότι το Σύμπαν δεν είναι στατικό, αλλά ότι διαστέλλεται;
12. Ποιος ανακάλυψε την πρώτη, τεκμηριωμένη με την παρατήρηση, απόδειξη ότι το Σύμπαν διαστέλλεται;
13. Τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε ότι το Σύμπαν διαστέλλεται και ποια είναι η σημασία της κορυφαίας αυτής ανακάλυψης;

αφήγηση: ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΙΔΕΡΑΔΗΣ