Σχετικά με την Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου

Ιστορικό και εξέλιξη της Βιβλιοθήκης στην ψηφιακή εποχή

Η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου άνοιξε τις πύλες της στις 7 Ιουνίου του 1966, ημερομηνία των εγκαινίων του κτηρίου του Ιδρύματος στη Λεωφόρο Συγγρού, ως δανειστική βιβλιοθήκη, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Οι εργασίες όμως για τη σωστή σύσταση και την ορθή οργάνωσή της είχαν ξεκινήσει το 1962, όταν ακόμη τα γραφεία του Ιδρύματος στεγάζονταν στην οδό Πανεπιστημίου 10.

Από τη σύστασή της μέχρι σήμερα, η Βιβλιοθήκη υλοποιεί ανελλιπώς και ποικιλοτρόπως τον σκοπό του Ιδρύματος, συμβάλλοντας στην τεχνική και επιστημονική εκπαίδευση των νέων της χώρας µας. Ο σκοπός αυτός καθορίζει και τη μορφή της βιβλιοθήκης ως ειδικής βιβλιοθήκης σε θέματα θετικών επιστημών και τεχνολογίας.

Στο πλαίσιο αυτό η Βιβλιοθήκη προσφέρει στη σπουδάζουσα νεολαία (μαθητές και σπουδαστές τεχνικών σχολών, φοιτητές Πανεπιστημίου και Πολυτεχνείου) τα κατάλληλα βοηθήματα για τις σπουδές τους. Ακόμη, προσφέρει στους τεχνικούς και επιστήμονες τη δυνατότητα ενημέρωσής τους για την πρόοδο στην τεχνολογία και στις επιστήμες, ώστε να βοηθούνται στην εργασία τους και να εξυπηρετούνται κατά την ενασχόλησή τους με την επιστημονική έρευνα.

Κύριο μέλημά της είναι επίσης και η προμήθεια βιβλίων, τα οποία υποδεικνύει η Επιτροπή Εκδόσεων του Ιδρύματος και οι συγγραφείς των διδακτικών εγχειριδίων, ώστε να υπάρχουν σ’ αυτήν κατάλληλα βοηθήματα για τη συγγραφή των κειμένων.

Πρώτη περίοδος
Το αρχικό στήσιμο της Βιβλιοθήκης

Πολλή και συνεπής δουλειά χρειάζεται για το στήσιμο μιας ειδικής και μάλιστα τεχνικής-επιστημονικής βιβλιοθήκης, ιδιαιτέρως εκείνη την εποχή. Παρ’ όλες τις δυσκολίες, η πορεία της Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος προς την εκπλήρωση της αποστολής της προδιαγραφόταν επιτυχής, αφού οι βασικές προϋποθέσεις υπήρχαν, μία από τις οποίες ήταν και το κατάλληλο προσωπικό που επιλέχθηκε για να θέσει τις βάσεις της οργάνωσής της.

Πρωτεργάτισσες του σχεδιασμού και της οργάνωσης της Βιβλιοθήκης ήταν η Μαίρη Ασημακοπούλου, η Κάρη (Χαρίκλεια) Λίτσα και η Ρωξάνη Φέσσα, οι οποίες κατόρθωσαν να δημιουργήσουν μία από τις πρότυπες βιβλιοθήκες εκείνης της εποχής. Ιδιαιτέρως η Κάρη Λίτσα και η Ρωξάνη Φέσσα υπήρξαν πρωτεργάτισσες και γενικότερα για την ελληνική βιβλιοθηκονομία. Η Κάρη Λίτσα οργάνωσε τα πρώτα σεμινάρια βιβλιοθηκονομίας στη χώρα μας και υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκαρίων. Η Ρωξάνη Φωτιάδη-Φέσσα τιμήθηκε από την Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκαρίων το 2002, για τη συμβολή της στην ανάπτυξη της βιβλιοθηκονομίας στη χώρα μας.

Σύμφωνα όμως με μαρτυρίες των πρώτων αυτών βιβλιοθηκονόμων, η αείμνηστη Μαριάνθη Σίμου ήταν εκείνη που είχε αναλάβει τη γενική καθοδήγηση και ευθύνη για τον σωστό σχεδιασμό της Βιβλιοθήκης.

«Έκανε μεγάλη εντύπωση στο προσωπικό το γεγονός ότι σε μια εποχή που οι βιβλιοθήκες στην Ελλάδα βρίσκονταν σε αποτελμάτωση, αυτή η μεγάλη κυρία έμοιαζε να πιστεύει σε αυτόν το θεσμό»[1].

«Η Βιβλιοθήκη είχε τότε στη διάθεσή της ένα δωμάτιο με τρία τραπέζια, τρεις γραφομηχανές και λίγα ράφια. Σε αυτόν τον χώρο έγινε ο σχεδιασμός, πάρθηκαν οι βασικές αποφάσεις για την οργάνωσή της και προγραμματίστηκε η μελλοντική εξέλιξή της».

«Πρώτη δουλειά των κυριών που ανέλαβαν την οργάνωση της Βιβλιοθήκης ήταν να καταπιαστούν με το αντικείμενο που έπρεπε να καλύψουν, αφού δεν γνώριζαν πολλά για την τεχνική εκπαίδευση». Αυτό επιτεύχθηκε με διάφορους τρόπους:

Οργάνωσαν επισκέψεις σε σχολές όπως η Σιβιτανίδειος και το Πολυτεχνείο.
Έκαναν έρευνα αγοράς για να βρουν τα ελληνικά βιβλία που υπήρχαν σχετικά με τις θεματικές κατηγορίες σκοπού.
Συμβουλεύτηκαν ξένους βιβλιογραφικούς οδηγούς, επιζητώντας επίσης την απόκτηση βιβλίων στην αγγλική, γαλλική, γερμανική και ιταλική γλώσσα, ώστε να γίνουν γνωστές στην Ελλάδα οι εξελίξεις στις αντίστοιχες χώρες έκδοσης των βιβλίων.
Παράλληλα, συμπεριέλαβαν στη συλλογή και τα πιο αντιπροσωπευτικά βιβλία ελληνικής λογοτεχνίας και ιστορίας.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στη δημιουργία του πληροφοριακού τμήματος, που περιελάμβανε βιβλία γενικού και ειδικού περιεχομένου, όπως βιβλιογραφίες ειδικές και γενικές, ευρετήρια και επιτομές άρθρων, γεωγραφικούς άτλαντες, εγκυκλοπαίδειες και λεξικά γενικά και ειδικευμένων θεμάτων.
Αντίστοιχες εργασίες έγιναν και για τα περιοδικά.

Στο τέλος του 1964 πάρθηκε η απόφαση να μεταφερθεί η Βιβλιοθήκη στο καινούργιο κτήριο της Λεωφόρου Συγγρού. Η Βιβλιοθήκη ήταν το πρώτο τμήμα που εγκαταστάθηκε εκεί. Όταν η Βιβλιοθήκη άνοιξε για το κοινό, η συλλογή της απαρτιζόταν από περίπου 4.000 βιβλία και 250 τίτλους περιοδικών, στην αγγλική, γαλλική, γερμανική και ιταλική γλώσσα, τα οποία αναφέρονταν σε όλους τους κλάδους των θετικών επιστημών, την τεχνολογία και τη ναυτιλία.

Οργάνωση της Βιβλιοθήκης
Ο εντοπισμός των καταλληλότερων μεθόδων για την όσο το δυνατόν καλύτερη αξιοποίηση του υλικού της Βιβλιοθήκης θεωρήθηκε από την αρχή ένα από τα πιο σημαντικά θέματα. Έτσι, υιοθετήθηκαν τεχνικές, οι οποίες χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα στη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος και δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες να βρίσκουν ευκολότερα και ταχύτερα τις πληροφορίες που υπάρχουν στις συλλογές της.

Για τη θεματική οργάνωση των συλλογών ακολουθήθηκε η Δεκαδική ταξινόμηση Dewey.
Υιοθετήθηκε επίσης και η ευρετηρίαση, ως δεύτερη εργασία θεματικής περιγραφής.
Από τα πιο χρηστικά εργαλεία της Βιβλιοθήκης ήταν ο δίγλωσσος κατάλογός της και ο κατάλογος θεμάτων της, ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί πρωτοποριακή εργασία, αφού τότε δεν υπήρχαν καθόλου βοηθήματα με καθιερωμένη ελληνική ορολογία, ιδιαίτερα στους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Για τα περιοδικά, εκτός από τη δημιουργία δελτίων για τον κατάλογο, κρίθηκε απαραίτητη και η τήρηση συστηματικού αρχείου, στο οποίο καταγραφόταν η παραλαβή κάθε τεύχους των περιοδικών καθώς και οι βιβλιοδετημένοι τόμοι. Για την τήρηση του αρχείου αυτού χρησιμοποιήθηκε το γνωστό στους βιβλιοθηκονόμους cardex (δελτιοθήκη ορατής ταξινόμησης).
Για τον δανεισμό είχε επιλεγεί επίσης ένα απλό και εύχρηστο σύστημα.

Έκδοση βιβλιοθηκονομικών εγχειριδίων
Η εμπειρία και η γνώση σε θέματα οργάνωσης και λειτουργίας της Βιβλιοθήκης σε συνδυασμό με τα διεθνώς κρατούντα αποτυπώθηκαν σε δύο εγχειρίδια που προέκυψαν εκείνη την εποχή από το προσωπικό της Βιβλιοθήκης:

Το 1970 εκδόθηκε από το Ίδρυμα Ευγενίδου το βιβλίο με τίτλο «Η Βιβλιοθήκη: Οργάνωσις – Λειτουργία», το οποίο συνέγραψαν οι Ρωξάνη Φέσσα και Κάρη Λίτσα. Το εγχειρίδιο αυτό αξιοποιήθηκε από τη βιβλιοθηκονομική κοινότητα ως ο πρώτος οδηγός βιβλιοθηκονομίας στην ελληνική γλώσσα.
Το 1978 μεταφράστηκε στην ελληνική γλώσσα, αναπτύχθηκε και συντάχθηκε η Δεκαδική ταξινόμηση Dewey για την Ελληνική ιστορία, από τις Ρωξάνη Φέσσα, Κάρη Λίτσα και Κλαίρη Λεντάρη. Το εγχειρίδιο αυτό εκδόθηκε από την Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκαρίων.

1966 – 2006: Το πέρασμα από την χειρωνακτική στην ηλεκτρονική εποχή
Απ’ όλα τα παραπάνω γίνεται κατανοητός ο λόγος για τον οποίον η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου απετέλεσε πρότυπο οργάνωσης και λειτουργίας, πράγμα που ωφέλησε σημαντικά και όσους εργάστηκαν τα επόμενα χρόνια σ’ αυτήν. Η στρατηγική για τη δομή της στηρίχτηκε στις πιο σύγχρονες μεθόδους εκείνης της εποχής, έτσι ώστε να μπορεί να παρέχει τεκμηριωμένη πληροφόρηση στους τομείς των θετικών επιστημών και της τεχνολογίας που κάλυπταν οι συλλογές της.

Μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες ήταν επίσης η ελεύθερη πρόσβαση του χρήστη στα βιβλιοστάσιά της και ο δωρεάν δανεισμός βιβλίων, εκτός φυσικά των βιβλίων αναφοράς.

Έτσι το όραμα των Ιδρυτών, των αείμνηστων Ευγένιου Ευγενίδη και Μαριάνθης Σίμου, για τη δημιουργία μιας Βιβλιοθήκης που θα στήριζε την τεχνολογική και επιστημονική επιμόρφωση έγινε πραγματικότητα.

Από το 1966 όμως έως σήμερα, οι συνθήκες άλλαξαν και είναι διαρκώς μεταβαλλόμενες. Οι εξελίξεις στον τομέα των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών επηρεάζουν άμεσα τον τρόπο λειτουργίας και τη μορφή των βιβλιοθηκών: Οι πληροφοριακές πηγές, οι τρόποι απόκτησης και αποθήκευσής τους καθώς και τα μέσα για την πρόσβαση σε αυτές αυξάνονται. Οι μέθοδοι επεξεργασίας του υλικού των βιβλιοθηκών και της οργάνωσης των συλλογών τους επίσης διαφοροποιούνται συνεχώς, ενώ παράλληλα αυξάνονται και οι ανάγκες των πολιτών και κατ’ επέκταση του αναγνωστικού κοινού των βιβλιοθηκών, για ελεύθερη πρόσβαση στην πληθώρα και μεγάλη ποικιλία των πληροφοριών που δημιουργείται.

Με βάση αυτά τα δεδομένα, το Ίδρυμα Ευγενίδου, παρακολουθώντας πάντα τις παγκόσμιες εξελίξεις, προχωρά τις κατάλληλες στιγμές σε δραστικές αποφάσεις για την προσαρμογή της Βιβλιοθήκης του στις εκάστοτε συνθήκες/αλλαγές/εξελίξεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Με το πέρασμα των χρόνων έγιναν σημαντικές αλλαγές, που σημάδεψαν την περαιτέρω εξελικτική πορεία της για την απρόσκοπτη πρόσβαση στην πληροφορία σε όσους τη χρειάζονταν.

Επέκταση χώρων, υπηρεσιών και δραστηριοτήτων της Βιβλιοθήκης
Η μεγάλη αύξηση των χρηστών της Βιβλιοθήκης με άτομα διαφόρων ειδικοτήτων και ποικίλων ενδιαφερόντων που σημειώθηκε με την πάροδο του χρόνου, όπως επίσης και οι νέες δυνατότητες που προσέφεραν οι αλματώδεις εξελίξεις στον τομέα των Τεχνολογιών της Πληροφορίας, οδήγησαν στην έγκαιρη απόφαση της Διοίκησης του Ιδρύματος για την επέκταση των χώρων της Βιβλιοθήκης και τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού και των υπηρεσιών της.

Η επέκτασή της αφορούσε τόσο τη διάθεση στη Βιβλιοθήκη επιπλέον χώρων, όσο και τον εμπλουτισμό των συλλογών της με θεματικούς τομείς πέραν των θετικών επιστημών και της τεχνολογίας. Με αυτό τον τρόπο δόθηκε η δυνατότητα στη Βιβλιοθήκη να δέχεται περισσότερο κόσμο και να προσφέρει άνετο και ευχάριστο περιβάλλον μελέτης στους χιλιάδες αναγνώστες που την επισκέπτονταν πλέον κάθε χρόνο. Παράλληλα, προστέθηκαν στα βιβλιοστάσια ή εμπλουτίστηκαν τομείς όπως η Διοίκηση Επιχειρήσεων, η Πληροφορική, οι Τηλεπικοινωνίες, οι Κοινωνικές Επιστήμες, η Φιλοσοφία, η Αρχαία Ελληνική και Βυζαντινή Γραμματεία, η Ελληνική Ιστορία, η Λογοτεχνία και οι Τέχνες.
Ο εκσυγχρονισμός του εξοπλισμού και των υπηρεσιών της αφορούσε στην αναβάθμιση του τρόπου λειτουργίας της μέσω της εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες της πληροφορίας.

Μηχανοργάνωση και ιστοσελίδες της Βιβλιοθήκης
Η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου ξεκίνησε τις διαδικασίες για τη μηχανοργάνωση του υλικού της το 1990, με απόλυτο σεβασμό στις βασικές αρχές πάνω στις οποίες οργανώθηκε αρχικά. Από τότε έως σήμερα δοκιμάστηκαν διάφορα Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών, με στόχο τη χρήση των πιο σύγχρονων κάθε φορά μέσων για την καλύτερη και πλέον σύγχρονη εξυπηρέτηση των χρηστών.

Η αρχική διαδικασία μηχανοργάνωσης περιελάμβανε τις εργασίες της καταλογογράφησης και της θεματικής ευρετηρίασης. Η διαδικασία συνεχίστηκε με την εισαγωγή στο Σύστημα των στοιχείων των μελών της Βιβλιοθήκης, οπότε, το 1994, αντικαταστάθηκε ο παραδοσιακός τρόπος δανεισμού από τον αυτοματοποιημένο, επιτρέποντας πλέον και τη διακοπή της χειρόγραφης καταγραφής στοιχείων για τις στατιστικές κίνησης της Βιβλιοθήκης.
Το 1997 περατώθηκε η αναδρομική εισαγωγή στοιχείων στον υπολογιστή, αφού είχαν εισαχθεί τα στοιχεία από όλα τα έως τότε μέλη της Βιβλιοθήκης, όλα τα στοιχεία των βιβλίων, καθώς επίσης και οι ελληνικές με τις αντίστοιχές τους αγγλικές θεματικές επικεφαλίδες.
Η εισαγωγή των στοιχείων των περιοδικών και του cardex ολοκληρώθηκε σε επόμενη φάση της μηχανοργάνωσης, στο επόμενο δηλαδή Σύστημα Αυτοματισμού της Βιβλιοθήκης.

Με την εμφάνιση του Διαδικτύου, δημιουργήθηκε ένα νέο εργαλείο πληροφόρησης, που δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο από τις βιβλιοθήκες οι οποίες προσπάθησαν από την αρχή να βρουν τρόπους αξιοποίησής του. Το 1995, το Ίδρυμα Ευγενίδου απέκτησε πρόσβαση στο Διαδίκτυο μέσω μόνιμης μισθωμένης γραμμής. Η Βιβλιοθήκη ανέλαβε και δημιούργησε τον πρώτο ιστότοπο του Ιδρύματος, με αναλυτικές πληροφορίες για όλα τα τμήματα και τις δραστηριότητές τους. Από τότε έχει παρουσία στο Διαδίκτυο, μέσα από τις δικές της ιστοσελίδες στον ιστότοπο του Ιδρύματος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος ήταν από τις πρώτες στην Ελλάδα που πρόσφερε στα μέλη της ελεύθερη χρήση του Διαδικτύου για εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς σκοπούς.

Περαιτέρω δραστηριότητες που ανέπτυξε η Βιβλιοθήκη
Στο πλαίσιο της συνεχούς εξέλιξής της, από τα τέλη του 2000 και μετά, η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου έχει αναπτύξει σειρά επιπλέον δραστηριοτήτων για μικρούς και μεγάλους. Οι δραστηριότητες αυτές αποσκοπούν γενικά:

Στην περαιτέρω κατανόηση από το αναγνωστικό κοινό των πληροφοριακών δυνατοτήτων που μπορεί να του προσφέρει μια βιβλιοθήκη.
Στη γνωριμία του κοινού με τις θετικές επιστήμες, με ευχάριστο τρόπο.
Στην αύξηση της αναγνωσιμότητας.
Στη στήριξη των μελών της Βιβλιοθήκης για τη διά βίου εκπαίδευσή τους και κυρίως στην κατά το δυνατόν, συμβολή στην εξάλειψη του τεχνολογικού αναλφαβητισμού, ενθαρρύνοντας άτομα όλων των ηλικιών να αποκτήσουν επαφή µε τους υπολογιστές, αλλά και τη δεξιότητα στη χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών που παρέχονται σήμερα.

Οι κυριότερες από αυτές τις δράσεις που αναπτύχθηκαν σταδιακά είναι:

Μαθήματα υπολογιστών
Η δράση εγκαινιάστηκε το 2004 με παροχή εισαγωγικού χαρακτήρα μαθημάτων υπολογιστών στα µέλη της Βιβλιοθήκης, σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα.

Από τον Οκτώβριο του 2006 έως τον Δεκέμβριο του 2019, τα εισαγωγικά μαθήματα υπολογιστών αντικαταστάθηκαν από το πρόγραμμα «Μαθήματα Η/Υ για ηλικίες 40+», που η Βιβλιοθήκη, σε συνεργασία με την ECDL Ελλάς, προσέφερε σε μέλη της ηλικίας 40 ετών και άνω. Πρόκειται για ένα απλό εισαγωγικό πρόγραμμα εκμάθησης υπολογιστών, το οποίο απευθυνόταν σε αρχάριους, που δεν χειρίζονταν με ευχέρεια ή καθόλου τις ψηφιακές υπηρεσίες και ολοκληρωνόταν σε 15 ώρες μαθητείας. Μετά το πέρας των μαθημάτων δινόταν στους συμμετέχοντες πιστοποιητικό ECDL equalskills.

Βραδιές βιβλίου
Συναντήσεις και συζητήσεις με αφορμή ένα επιστημονικό βιβλίο, ή βιβλία μιας επιστημονικής ενότητας. Η πρωτοβουλία αυτή της Βιβλιοθήκης αποσκοπεί από τη μία πλευρά στη γνωριμία του ευρύτερου κοινού με το επιστημονικό και κυρίως το ελληνικό επιστημονικό βιβλίο και από την άλλη με τα θεματικά πεδία που καλύπτουν τα παρουσιαζόμενα βιβλία.

Εκδηλώσεις για παιδιά
Ποικιλία εκδηλώσεων για παιδιά διοργανώνει η Βιβλιοθήκη από το 2009. Οι εκδηλώσεις αυτές αποτελούν το δημιουργικό όχημα που παρέχει τη δυνατότητα στους νεαρούς της φίλους να προσεγγίσουν τη γνώση, να έρθουν σε επαφή με το βιβλίο και τον θεσμό της βιβλιοθήκης, καθώς και να αναπτύξουν ενδιαφέρον για τις Επιστήμες και την Τεχνολογία, με τρόπο ευχάριστο και διασκεδαστικό.

Λέσχη ανάγνωσης
Ένας βασικός στόχος των εκδηλώσεων για παιδιά είναι η προώθηση της φιλαναγνωσίας. Η στάση του παιδιού απέναντι στο βιβλίο και στην ανάγνωση σχετίζεται άμεσα με την ύπαρξη ή όχι βιβλιοφιλικού περιβάλλοντος, στο οποίο μεγαλώνει. Οι παράγοντες που ενεργοποιούν τη θετική διάθεση προς την ανάγνωση και την αγάπη στο βιβλίο είναι πολλοί: η οικογένεια, το σχολείο, αλλά και οι βιβλιοθήκες.

Οι βιβλιοθήκες πρέπει να έχουν έναν ιδιαίτερο ρόλο, αυτόν της ανάπτυξης φιλικής σχέσης με την ανάγνωση-βιβλίο, ως απόλαυση, αποσυνδεδεμένη από τις σχολικές υποχρεώσεις. Επίσης, συμβάλλουν σε κάτι εξίσου σημαντικό, την ελεύθερη πρόσβαση όχι μόνο στα σχολικά αλλά και στα εξωσχολικά βιβλία, κάτι που συνεισφέρει στην πολύμορφη ανάπτυξη των παιδιών.

Από το 2011, η Βιβλιοθήκη ξεκίνησε σειρά λεσχών ανάγνωσης για παιδιά, σε συνεργασία με τη συγγραφέα κα Λίλα Πατρόκλου, την παιδαγωγό κα Νατάσα Ψαριανού και άλλους εξωτερικούς συνεργάτες.

Από το 2015 μέχρι σήμερα όμως, η Βιβλιοθήκη δημιούργησε και εξέλιξε ένα δικό της πρωτότυπο πρόγραμμα φιλαναγνωσίας, μια «πειραγμένη» Λέσχη ανάγνωσης. Σε αυτό το πρόγραμμα, τα παιδιά, μαζί με ένα ενήλικο μέλος της οικογένειάς τους συνεργάζονται για να αποκτήσουν νέες, ενδιαφέρουσες αναγνωστικές συνήθειες, να έρθουν σε επαφή με επιστήμονες, συγγραφείς, ανθρώπους του βιβλίου, αλλά και να ανακαλύψουν τη σχέση τους με τις θετικές επιστήμες.

Οι ιδιαίτερες καταστάσεις λόγω πανδημίας οδήγησαν τη Λέσχη μας και στο ηλεκτρονικό περιβάλλον, δίνοντας τη δυνατότητα συμμετοχής σε Έλληνες από όλα τα σημεία της χώρας μας αλλά και του εξωτερικού.

Περισσότερες πληροφορίες για την Online Λέσχη Ανάγνωσης για γονείς και παιδιά μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ.

Εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία
Η Βιβλιοθήκη προσφέρει πολλά χρόνια τώρα σειρές ‒εγκεκριμένων από το Υπουργείο Παιδείας και το ΙΕΠ‒ εκπαιδευτικών προγραμμάτων, για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Τα περισσότερα από αυτά είναι προγράμματα Πληροφοριακής Παιδείας και έχουν σκοπό α) να δημιουργήσουν νέα ευχάριστα βιώματα στους μαθητές/τριες, που αφορούν μεν στη χρησιμότητα μιας βιβλιοθήκης και μάλιστα μιας ειδικής επιστημονικής βιβλιοθήκης, αλλά και να τους εφοδιάσουν με νέες γνώσεις και δεξιότητες που θα τους εισαγάγουν στη μεθοδολογία έρευνας και θα τους βοηθήσουν να κατανοήσουν την αναγκαιότητα της σωστής χρήσης και του συνδυασμού πληροφοριών από ποικιλία πηγών πληροφόρησης.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα τρέχοντα Εκπαιδευτικά προγράμματα της Βιβλιοθήκης για σχολεία μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ.

Η σύγχρονη εποχή
Από τις αρχές του 2023, 60 χρόνια από τη σύστασή της, η Βιβλιοθήκη λειτουργεί πλήρως ανακαινισμένη, μετά τον ανασχεδιασμό των χώρων, των συλλογών και των υπηρεσιών της, που ξεκίνησε το 2018, με στόχο την καλύτερη προσαρμογή της στην ψηφιακή εποχή και στις σύγχρονες τάσεις και ανάγκες πληροφόρησης. Η φιλοσοφία του νέου σχεδιασμού στοχεύει στη λειτουργία της ως υβριδικής:

Εμπλουτίζοντας τις έντυπες και ψηφιακές συλλογές της με επικέντρωση στους πιο σύγχρονους τομείς της Τεχνικής και Ναυτικής εκπαίδευσης, των Θετικών Επιστημών και των Νέων Τεχνολογιών και παράλληλα
Εκσυγχρονίζοντας τις υπηρεσίες της, με ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοποίηση και ανάδειξη των νέων τεχνολογιών και του ψηφιακού περιβάλλοντος.

Για την υλοποίηση των παραπάνω, ο νέος χώρος της Βιβλιοθήκης διαμορφώνεται ως χώρος εξωστρεφής, ευέλικτος, με δυνατότητα πολλαπλών διαμορφώσεων, ακολουθώντας τις εξελίξεις της εποχής, οι οποίες επιζητούν από τις βιβλιοθήκες να μεταλλάσσονται σε τόπους συνάντησης και έμπνευσης, χώρους συνεργατικής μάθησης και δημιουργίας, σύνθεσης εμπειριών, ανάπτυξης ιδεών και εποικοδομητικής χρήσης των τεχνολογικών μέσων για δημιουργία νέας γνώσης. Οι σύγχρονες αυτές τάσεις στις βιβλιοθήκες παγκοσμίως καθορίζονται από τον εκπαιδευτικό-μορφωτικό τους ρόλο και συμβαδίζουν με τις αναπροσαρμογές στις εκπαιδευτικές μεθόδους που παρατηρούνται στις μέρες μας, οι οποίες με τη σειρά τους προσαρμόζονται στις ανάγκες και συνήθειες των νέων γενεών αναγνωστών. Οι νέοι μας σήμερα αποζητούν την εμπειρική και όχι την παθητική μάθηση, την ενεργή αλλά και συμμετοχική εμπλοκή τους στη μαθησιακή διαδικασία και βεβαίως απαραιτήτως, τη χρήση των νέων τεχνολογιών για την αποτύπωση των σκέψεών τους.

Το Ίδρυμα Ευγενίδου, ενστερνιζόμενο αυτές τις αλλαγές, προχωρά στην ανάλογη προσαρμογή της Βιβλιοθήκης του για τη δυναμική συμμετοχή της στις μελλοντικές εξελίξεις, ως ένας σύγχρονος, ενεργός και ελκυστικός μαθησιακός οργανισμός. Στόχος του είναι να παραμείνει η Βιβλιοθήκη σημείο συνάντησης και μελέτης για τους νέους ανθρώπους, παρέχοντας όπως πάντα τις υπηρεσίες ανοιχτής και ελεύθερης πρόσβασης προς το κοινό και συνεχίζοντας παράλληλα τις μαθησιακές της δράσεις. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον εμπλουτισμό ιδιαιτέρως των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που στοχεύουν στην ενίσχυση των λεγόμενων δεξιοτήτων του 21^ου αιώνα και κυρίως του Πληροφοριακού Γραμματισμού.

Έτσι, από τις αρχές του 2023, φοιτητές/τριες, σπουδαστές/τριες, μαθητές/τριες και άνθρωποι κάθε ηλικίας μπορούν να αναζητούν και να βρίσκουν την πλέον επικαιροποιημένη βιβλιογραφία στους ειδικούς θεματικούς τομείς που επικεντρώνεται η ανανεωμένη σύγχρονη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου. Ο μοντέρνος σχεδιασμός και επίπλωση θα επιτρέπει στους φοιτητές/τριες, σπουδαστές/τριες, μαθητές/τριες και ανθρώπους κάθε ηλικίας να βρίσκονται σε ένα σύγχρονο περιβάλλον που προσφέρει λειτουργικότητα και άνεση, ένα περιβάλλον που εμπνέει την αναζήτηση της γνώσης.

[1] Τα κείμενα εντός εισαγωγικών και με πλάγια γραμματοσειρά προέρχονται από γραπτές αναφορές της Ρωξάνης Φέσσα.