Ο Ακαδημαϊκός Σταμάτης Κριμιζής, ένας από τους σπουδαιότερους επιστήμονες διεθνώς στον χώρο της διαστημικής Φυσικής, και ένας από τους επικεφαλής ερευνητές της NASA στις διαστημικές αποστολές των δύο Voyager και του Cassini/Huygens, μιλώντας στο webcast με τίτλο «Ανθρώπινα πληρώματα από την Τροχιά Χαμηλού Ύψους ως το Ηλιακό Σύστημα» που οργάνωσε το Ίδρυμα Ευγενίδου στο κανάλι του στο YouTube, εκτίμησε ότι η πρώτη αποστολή ανθρώπινων πληρωμάτων προς τον Άρη δεν θα είναι δυνατόν να υλοποιηθεί με ασφάλεια νωρίτερα από το τέλος της δεκαετίας του 2030.

Ξεκινώντας την παρουσίασή του, ο Σταμάτης Κριμιζής αναφέρθηκε εν συντομία στις ρομποτικές διαστημοσυσκευές που έχουν επισκεφθεί τους πλανήτες του Ηλιακού συστήματος και έχουν προσεδαφιστεί σε αρκετά από τα ουράνια σώματα που εμπεριέχει, εστιάζοντας στην συνέχεια στον πλανήτη Άρη, καθώς και στα σχέδια για την υλοποίηση της πρώτης αποστολής ανθρώπινων πληρωμάτων προς τον κόκκινο πλανήτη. Ποιες είναι, όμως, οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτή η αποστολή προς τον κόκκινο πλανήτη και πότε προβλέπεται να υλοποιηθεί;

Αναπτύσσοντας το θέμα, ο Σταμάτης Κριμιζής ανέφερε ότι όσο πιο μακριά στοχεύουμε στο Διάστημα τόσο μεγαλύτερες είναι οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι που θα αντιμετωπίσουμε. Όπως ανέφερε, η αποστολή του πρώτου ανθρώπινου πληρώματος στον Άρη συνεπάγεται τεράστιο κόστος υλοποίησης, το οποίο εκτιμάται ότι είναι δεκαπλάσιο του κόστους των αποστολών Apollo, δηλαδή με σημερινές τιμές θα υπερβαίνει το 1 τρισ. ευρώ. Αυτό, όμως, μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την διακρατική συνεργασία όλων των διαστημικών υπηρεσιών του κόσμου, θα είναι δηλαδή «μία αποστολή εκ μέρους της ανθρωπότητας», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Εκτός αυτού, όμως, οι προκλήσεις που αφορούν στην ανάπτυξη και τον έλεγχο των απαραίτητων τεχνολογιών για την κατασκευή ισχυρότερων, αποδοτικότερων και ασφαλέστερων πυραύλων και διαστημοσυσκευών, δεν έχουν σε καμία περίπτωση αντιμετωπιστεί στο σύνολό τους. Οι επιστήμονες και οι μηχανικοί που επεξεργάζονται αυτά τα σχέδια δεν είναι ακόμη σε θέση να εγγυηθούν την ασφάλεια των αστροναυτών που θα συμμετέχουν μελλοντικά σε διαπλανητικές αποστολές μεγάλης διάρκειας.

Πραγματικά, ένα ταξίδι μετ’ επιστροφής στον Άρη υπολογίζεται ότι θα διαρκέσει 3 χρόνια. Γνωρίζουμε, ωστόσο, ότι η μεγάλης διάρκειας παραμονή των αστροναυτών σε συνθήκες φαινομενικής έλλειψης βαρύτητας προκαλεί μυϊκή ατροφία και οστεοπόρωση. Συνεχίζοντας την παρουσίασή του, ο Σταμάτης Κριμιζής τόνισε ότι η έκθεση των αστροναυτών στις ακτινοβολίες του Διαστήματος, και ειδικότερα στις κοσμικές ακτίνες και τις ηλιακές εκρήξεις, είναι πολύ πιο επικίνδυνη, καθώς το επίπεδο της ακτινοβολίας που θα απορροφήσουν οι αστροναύτες, εάν είναι απροστάτευτοι, θα είναι θανάσιμο. Αυτό είναι ένα πρόβλημα το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί και μέχρι τώρα δεν υπάρχουν αποτελεσματικές λύσεις.

Μία ακόμη πρόκληση στην οποία αναφέρθηκε ο Σταμάτης Κριμιζής σχετίζεται με την ψυχολογική προετοιμασία των αστροναυτών. Όπως εξήγησε, δεδομένης της μεγάλης διάρκειας της αποστολής αυτής, κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα το πώς θα επηρεαστεί η συμπεριφορά των αστροναυτών που θα είναι αναγκασμένοι να ζουν σε έναν εξαιρετικά περιορισμένο χώρο για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, ή το πώς θα αντιδράσει ο ανθρώπινος εγκέφαλος σε συνθήκες διαρκούς πίεσης και άγχους.

Με αυτά τα δεδομένα και λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα ρομποτικό όχημα μπορεί να διερευνήσει καλύτερα, ταχύτερα και φθηνότερα, κυρίως όμως χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την υγεία και την ζωή αστροναυτών, ακόμη και τους πιο μακρινούς και αφιλόξενους προορισμούς, ο κύριος Κριμιζής τόνισε ότι «η ρομποτική εξερεύνηση πλανητών και δορυφόρων είναι ο πιο ασφαλής, οικονομικός και αποτελεσματικός τρόπος εξερεύνησης».

Αυτοί είναι και οι βασικοί λόγοι για τους οποίους ο Σταμάτης Κριμιζής εκτιμά ότι η πρώτη αποστολή ανθρώπινων πληρωμάτων προς τον Άρη δεν θα είναι δυνατόν να υλοποιηθεί με ασφάλεια νωρίτερα από το τέλος της δεκαετίας του 2030, ενώ ο πρώτος εποικισμός του κόκκινου πλανήτη είναι αδιανόητος για τα επόμενα 100 τουλάχιστον χρόνια.

Ολοκληρώνοντας την παρουσίασή του, ο Σταμάτης Κριμιζής τόνισε ότι η ανακοίνωση του Elon Musk της εταιρείας SpaceX για την υλοποίηση της πρώτης επανδρωμένης αποστολής προς τον Άρη προς το τέλος της δεκαετίας του 2020 είναι υπερβολικά φιλόδοξη. Εκτός από το μεγάλο κόστος, ένας από τους λόγους για τον οποίο καθυστερεί ακόμη η υλοποίηση μίας τέτοιας αποστολής είναι ότι περιορίζεται από την αυτονόητη απαίτηση για την παροχή αποδείξεων ότι η αποστολή αστροναυτών προς τον κόκκινο πλανήτη μπορεί να υλοποιηθεί με σχετική, έστω, ασφάλεια. Δεδομένου, όμως, ότι  τα  προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αποστολές ανθρώπινων πληρωμάτων προς τον Άρη δεν έχουν επιλυθεί, ούτε από τους επιστήμονες του ιδιωτικού τομέα, ούτε από τους επιστήμονες της NASA, η πρώτη αποστολή ανθρώπινου πληρώματος προς τον Άρη δεν μπορεί να υλοποιηθεί με ασφάλεια νωρίτερα από το τέλος της δεκαετίας του 2030.